PIT dla rodziców samotnie wychowujących dziecko - jak wypełnić i ile wynosi ulga?

Osoba samotnie wychowująca dziecko a ulga prorodzinna – limit dochodu

Ulga prorodzinna, znana również jako ulga na dziecko, to forma wsparcia podatkowego przewidziana przez polski system podatkowy, mająca na celu przyniesienie rodzicom i opiekunom ulgi w kosztach związanych wychowania dzieci. Jest to ulga odliczana bezpośrednio od podatku, co może skutkować obniżeniem całkowitej kwoty podatku do zapłaty lub, w niektórych przypadkach, zwrotem nadpłaconego podatku. Ulga przysługuje rodzicom, opiekunom prawnym oraz rodzinom zastępczym, którzy uzyskują dochody opodatkowane według skali podatkowej, zarówno dla małoletnich, jak i, pod pewnymi warunkami, dla pełnoletnich dzieci kontynuujących naukę. Wartość ulgi zależy od liczby wychowywanych dzieci i jest odliczana od podatku w sposób proporcjonalny do liczby miesięcy, przez które dziecko było na utrzymaniu podatnika w danym roku podatkowym.

Rodzic samotnie wychowujący dziecko, rozliczając PIT, również ma możliwość skorzystania z ulgi na dziecko. Ustawodawca, uwzględniając wyjątkowe okoliczności związane z sytuacją rodzinną tych podatników, umożliwia im wspólne rozliczenie podatku PIT z dzieckiem, co przyczynia się do obniżenia ich zobowiązań podatkowych. Aby jednak móc skorzystać z ulgi za samotne wychowywanie dziecka, matka lub ojciec muszą spełnić określone warunki. O jakich warunkach mowa?

Osoby uprawnione do skorzystania z ulgi dla rodzica samotnie wychowującego dziecko, to przede wszystkim rodzice, opiekunowie prawni, oraz osoby pełniące funkcję rodziny zastępczej. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, że aby móc odliczyć ulgę dla samotnych rodziców, podatnik musi spełnić kilka kryteriów. Przede wszystkim prawo do odliczenia ulgi dla samotnego rodzica przysługuje tym, którzy uzyskali dochody opodatkowane według skali podatkowej.

Kluczowe kryteria, które umożliwiają skorzystanie z ulgi z tytułu samotnego wychowywania dziecka, to:

• wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem małoletnim, co obejmuje dzieci własne, adoptowane, a także te, nad którymi podatnik sprawuje opiekę prawną.
• pełnienie funkcji rodziny zastępczej, w której przypadku dziecko z podatnikiem zamieszkuje.
• utrzymanie pełnoletnich dzieci do ukończenia 25. roku życia, które uczą się w systemie oświaty lub szkolnictwie wyższym, o ile nie uzyskały one dochodów przekraczających określony limit (aktualnie wynosi on 19061,28 zł rocznie).

Natomiast z ulgi na dziecko dla samotnej matki lub ojca nie mogą skorzystać osoby, którzy uzyskują dochody:

• opodatkowane 19% podatkiem liniowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej.
• opodatkowane kartą podatkową.

Jeśli jednak obok tak opodatkowanych dochodów podatnik uzyskuje także dochody opodatkowane według skali podatkowej, ma prawo do odliczenia ulgi dla samotnie wychowujących dzieci od tych ostatnich.

Co ważne, rozliczenie jako samotny rodzic przysługuje wyłącznie jednemu z rodziców, pod warunkiem że jest:

• panną/kawalerem,
• wdową/wdowcem,
• rozwódką/rozwodnikiem,
• osobą, w stosunku do której orzeczono separację,
• osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

A jak wygląda kwestia dochód samotnej matki lub ojca a ulga na dziecko? Otóż limit dochodów w przypadku ulgi dla samotnie wychowujących dzieci jest kluczowym elementem, który decyduje o możliwości skorzystania z ulgi na dzieci. W przypadku osób samotnie wychowujących jedno dziecko prawo do pełnego odliczenia ulgi w PIT przysługuje, gdy ich roczne dochody nie przekroczyły kwoty 112 000 zł. Jest to suma, która uwzględnia wszystkie źródła przychodów opodatkowane według skali podatkowej.

Natomiast ulga na dziecko dla samotnych matek przysługuje bez względu na wysokość uzyskanych dochodów, gdy wychowuje ona samodzielnie co najmniej dwoje dzieci. W takim przypadku nie ma ograniczeń w odliczaniu całkowitej kwoty ulgi od podatku w PIT.

Kto może rozliczyć PIT jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Przyjrzyjmy się teraz kwestii, komu dokładnie przysługuje ulga dla samotnej matki lub ojca. Pomoże nam to odpowiedzieć na pytanie, kiedy można rozliczyć PIT jako osoba samotnie wychowująca dziecko. A zatem, kim według prawa jest osoba samotnie wychowująca dziecko, na które może uzyskać ulgę w PIT?

Otóż osoba samotnie wychowująca dziecko to osoba, która w danym roku podatkowym przynależy do którejś z grup samotnych rodziców: panny/kawalerowie, wdowy/wdowcy, rozwodnicy, osoby, wobec których orzeczono separację, oraz osoby w związku małżeńskim, których małżonkowie zostali pozbawieni praw rodzicielskich lub odbywają karę pozbawienia wolności. Ważnym warunkiem jest faktyczne samotne wychowywanie dziecka, co oznacza brak stałej pomocy i wpływu drugiego rodzica na proces wychowawczy. Tak rozumiane samotne wychowywanie dziecka można uwzględnić w PIT przy rozliczaniu ulgi podatkowej na dziecko dla samotnej matki lub ojca.

Co ważne, warunki te nie muszą być spełnione przez cały rok podatkowy. Wystarczy, że w dowolnym momencie roku podatnik znajduje się w jednej z wymienionych sytuacji i w tym czasie samotnie wychowuje dziecko. Kluczowe jest jednak udowodnienie, że wychowywanie dziecka odbywa się samodzielnie, bez wsparcia drugiego z rodziców lub innej bliskiej osoby, która mogłaby wpływać na proces wychowania.

Oznacza to, że ulga podatkowa dla samotnej matki lub ojca nie przysługuje osobom samotnie wychowującym dziecko, jeśli zamieszkują one z partnerem, który choć nie jest drugim rodzicem dziecka, pomaga w jego wychowaniu, lub jeśli podatnik pozostaje w nieformalnym związku z drugim z rodziców dziecka. A czy osoba samotnie wychowująca dziecko może skorzystać z ulgi prorodzinnej, gdy pomocy w wychowaniu dziecka udzielają dziadkowie lub inne osoby bliskie? Nie, chyba że nie ingerują oni bezpośrednio w proces wychowawczy i nie przyczyniają się finansowo do utrzymania dziecka.

Skorzystanie z ulgi prorodzinnej dla samotnej matki lub ojca jest możliwe, nawet gdy na dziecko są przyznawane alimenty od drugiego rodzica, który nie został pozbawiony praw rodzicielskich i nie uczestniczy aktywnie w wychowaniu dziecka. Kluczowe w tym przypadku jest to, że drugi rodzic nie podejmuje bezpośrednich działań wychowawczych i nie mieszka z dzieckiem.

Ile wynosi ulga dla samotnie wychowujących dzieci?

Przyjrzymy się teraz, ile wynosi ulga z tytułu samotnego wychowywania dziecka. Otóż ulga na dziecko dla samotnych rodziców jest w takiej samej wysokości, jak ulga prorodzinna dla rodziców wspólnie zajmujących się dziećmi, z tą różnicą, że samotna matka w rozliczeniu PIT może liczyć na korzyści związane z podwyższonym limitem dochodów uprawniającym do skorzystania z ulgi. Zatem kwoty ulgi na dziecko w przypadku rodziców samotnie wychowujących dzieci kształtują się następująco:

• Na pierwsze i drugie dziecko ulga dla samotnie wychowujących wynosi 92,67 zł miesięcznie, co daje 1 112,04 zł rocznie na każde dziecko.
• Na trzecie dziecko kwota ulgi podatkowej dla samotnych matek lub ojców to 166,67 zł miesięcznie, co przekłada się na 2 000,04 zł rocznie.
• Na czwarte i każde kolejne dziecko ulga na samotne wychowywanie dziecka wynosi 225 zł miesięcznie, co daje rocznie 2 700 zł na każde z tych dzieci.

Warto podkreślić, że ulga prorodzinna dla samotnej matki lub ojca może być rozliczona w zeznaniu rocznym, co pozwala na bezpośrednie odliczenie kwoty ulgi na dzieci dla samotnie wychowujących od należnego podatku. W przypadku, gdy ulga dla matki lub ojca samotnie wychowującego dziecko przekracza kwotę podatku, samotni rodzice mogą liczyć na zwrot różnicy, co stanowi dodatkowe wsparcie finansowe dla rodziny.

Jaki PIT dla samotnie wychowujących dzieci?

Samotnie wychowujący rodzic ma do wyboru dwa główne formularze podatkowe do rozliczenia ulgi prorodzinnej: PIT-37 lub PIT-36. Wybór zależy od rodzaju uzyskiwanych dochodów.

PIT-37 jest przeznaczony dla tych, którzy otrzymują dochody opodatkowane według skali podatkowej, takie jak wynagrodzenie za pracę, zasiłek chorobowy czy inne świadczenia podobnego rodzaju. To najczęściej stosowany formularz przez osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Wypełnisz go na podstawie PIT-11, który otrzymasz od pracodawcy do końca lutego.

Natomiast PIT-36 jest przeznaczony dla przedsiębiorców, w tym dla samotnych rodziców prowadzących działalność gospodarczą lub uzyskujących dochody z innych źródeł, które również podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, ale wymagają indywidualnego rozliczenia kosztów uzyskania przychodu czy różnych form odliczeń.

W obu przypadkach należy dołączyć załącznik PIT-0, w którym wskazuje się informacje dotyczące dzieci uprawniających do ulgi. W załączniku tym podaje się numer PESEL dziecka (lub imię, nazwisko i datę urodzenia, jeśli dziecko nie posiada numeru PESEL), co jest kluczowe dla prawidłowego rozliczenia PIT jako rodzic samotnie wychowujący dziecko.

Matka lub ojciec samotnie wychowujące dziecko mają możliwość skorzystania z ulgi na dziecko w PIT w pełnej wysokości, co umożliwia istotne obniżenie zobowiązania podatkowego, a w niektórych przypadkach może również przynieść dodatkowy zwrot z tytułu niewykorzystanej części ulgi.

Dodajmy, że w razie popełnienia błędu zawsze można złożyć korektę PIT. W przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko termin złożenia rozliczenia upływa 30 kwietnia. Zastanawiasz się, jak rozliczyć PIT przez internet? Skorzystaj w tym celu np. z oficjalnej platformy Twój e-PIT. Poza tym, jeśli zastanawiasz się, jak sprawdzić, czy urząd skarbowy rozliczył PIT, to również możesz zrobić to w tym systemie.

Nie da się ukryć, że prawo podatkowe czy progi podatków w Polsce to skomplikowane zagadnienia. Jednak część z nich służy temu, aby nasze zobowiązania podatkowe były mniejsze. Tak jest np. w przypadku ulgi dla młodych czy ulgi na dziecko. Ta druga ma też zastosowanie w przypadku samotnych rodziców.

Podsumowanie: Rozliczenie PIT – rodzic samotnie wychowujący dziecko

Ulga podatkowa dla matki lub ojca samotnie wychowującego dziecko umożliwia samotnym rodzicom uzyskanie korzyści podatkowych, które bezpośrednio wpływają na zmniejszenie podatku. Takie rozszerzenie ulgi na dziecko dla samotnych rodziców to ważna forma wsparcia, która uwzględnia specyficzną sytuację życiową samotnych wychowujących dziecko i daje im możliwość łagodniejszego obciążenia podatkowego w PIT. Ulga na samotne wychowanie dziecka dostępna dla rodziców i opiekunów, którzy uzyskują dochody opodatkowane według skali podatkowej, oferuje odliczenie określonej kwoty od podatku należnego w zależności od liczby wychowywanych dzieci. Osoba samotnie wychowująca dziecko ma prawo do wspólnego rozliczenia PIT z dzieckiem, co pozwala na obniżenie zobowiązania podatkowego. Prawo to przysługuje wyłącznie samotnym rodzicom, czyli pannom, kawalerom, wdowom, wdowcom, rozwodnikom, osobie po separacji, czy osobie, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

A jak wygląda kwestia „jaki dochód osoba samotnie wychowująca dziecko a ulga prorodzinna”? Otóż limit dochodów dla samotnie wychowujących jedno dziecko, uprawniający do pełnego korzystania z ulgi, wynosi 112 000 zł. Natomiast odliczenie od podatku pełnej wartości ulgi przysługuje niezależnie od wysokości dochodów w przypadku dwójki lub większej liczby dzieci, uprawnionych do ulgi. Samotni rodzice mogą rozliczyć ulgę na dziecko za pośrednictwem formularza PIT-37 w przypadku dochodów opodatkowanych według skali podatkowej albo PIT-36 dla samotnych rodziców prowadzących działalność gospodarczą. Ważnym elementem rozliczenia jest numer PESEL dziecka oraz, w przypadku pełnoletnich dzieci uczących się, zaświadczenie o uczęszczaniu do szkoły. To umożliwia bezpośrednie odliczenie kwoty ulgi od należnego podatku, a w przypadku przekroczenia kwoty podatku – otrzymanie zwrotu różnicy.

Anna Błażejewska-PłacheckaZobacz artykuły autora

Data dodania: 03.04.2024