Podatek od zysków kapitałowych – to podatek, jaki naliczany jest od zysków kapitałowych pochodzących z m.in.: funduszy inwestycyjnych, lokat bankowych, kont oszczędnościowych, akcji i obligacji. Podatek od zysków kapitałowych jest rodzajem zryczałtowanego podatku dochodowego pobieranego od osób fizycznych. Aktualnie stawka podatku od zysków kapitałowych wynosi 19%.
Podatek od zysków kapitałowych potocznie nazywany jest „podatkiem Belki” od nazwiska Marka Belki, byłego ministra finansów, który wprowadził tę formę opodatkowania w Polsce w 2002 roku.
Kiedy płaci się podatek od zysków kapitałowych?
Podatek od zysków kapitałowych jest naliczany i pobierany w momencie uzyskania dochodu z inwestycji. W wielu przypadkach następuje to automatycznie, a podatnik nic nie musi robić. Jak wygląda to w praktyce?
Jak rozliczyć podatek od zysków kapitałowych od lokat bankowych i kont oszczędnościowych?
W przypadku lokaty bankowej i konta oszczędnościowego podatek Belki jest naliczany automatycznie od wypracowanych odsetek. Odpowiednią kwotę wylicza bank i to na nim spoczywa obowiązek odprowadzenia podatku do urzędu skarbowego. Kwotę wypracowanego od kapitału zysku i wynikającego z niego podatku można łatwo sprawdzić na wyciągu z konta oszczędnościowego czy w historii lokaty. Dostęp do tych informacji znajduje się w aplikacji mobilnej i bankowości elektronicznej.
Jak rozliczyć podatek od zysków kapitałowych od obligacji?
Rozliczanie podatku od zysków kapitałowych z obligacji zależy od ich rodzaju. W przypadku obligacji skarbowych jest to proces automatyczny, a podatek pobierany jest przez emitenta obligacji, czyli Skarb Państwa, lub instytucję pośredniczącą w sprzedaży i zakupie takich obligacji, czyli PKO BP lub Bank Pekao S.A. Oznacza to, że właściciel obligacji nie musi samodzielnie odprowadzać podatku Belki do urzędu skarbowego, ani wykazywać zysków z tytułu odsetek w PIT.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku obligacji, które stanowią przedmiot obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych. Tym razem to inwestor musi samodzielnie rozliczyć zysk i uwzględnić go w zeznaniu rocznym PIT-38 w następnym roku kalendarzowym.
Jak rozliczyć podatek od zysków kapitałowych od funduszy inwestycyjnych?
W przypadku zysków z funduszy inwestycyjnych naliczenie i pobraniem podatku Belki również odbywa się automatycznie. W momencie umorzenia jednostek uczestnictwa agent transferowy odlicza odpowiednią kwotę, dzięki czemu inwestor otrzymuje zysk z funduszu pomniejszony o ten podatek.
Oczywiście w tym przypadku podatek Belki naliczany jest wyłącznie w przypadku, gdy inwestorowi udało się osiągnąć zysk.
Poza tym podatek dochodowy od zysków kapitałowych nie jest naliczany, gdy dochodzi do zamiany jednostek uczestnictwa subfunduszy, które wchodzą w skład tego samego funduszu parasolowego. W takim przypadku podatek Belki pobierany jest dopiero w momencie całkowitego wyjścia z inwestycji, a nie przy przechodzeniu z jednego subfunduszu do drugiego.
Jak rozliczyć podatek od zysków kapitałowych od instrumentów giełdowych?
W przypadku handlu papierami wartościowymi, czyli akcjami, kontraktami, ETF-ami, czy walutami na Forexie inwestor musi samodzielnie rozliczyć podatek Belki. Służy do tego PIT-38, który należy złożyć w urzędzie skarbowym w roku kalendarzowym następującym po roku, w którym zostały wypracowane zyski. W formularzu PIT-38 należy uwzględnić wszystkie zyski osiągnięte na giełdzie. Niezbędne do tego dane znajdują się na formularzu PIT-8c, który biura maklerskie mają obowiązek wysyłać do swoich klientów.
Co ważne, PIT-38 należy złożyć w urzędzie skarbowym, nawet jeśli inwestor w danym roku zanotował stratę. Jest to ważne, ponieważ jeśli w kolejnych latach podatkowych inwestor osiągnie zysk, to wcześniejsza strata pomniejszy wysokość podatku do zapłaty od tych zysków.
Ile wynosi podatek od zysków kapitałowych?
Stawka podatku od zysków kapitałowych w Polsce wynosi 19%. Jest to wartość stała, bez względu na wielkość zysku czy rodzaj inwestycji. Pod tym względem podatek Belki stanowi jeden z najbardziej przewidywalnych obciążeń podatkowych.
Przykład naliczania podatku Belki:
Inwestor kupił akcje o wartości 8 000 zł. Następnie sprzedał je za 10 000 zł. W takim przypadku jego zysk wyniósł 2000 zł. To od tej kwoty musi zapłacić 19% podatku, czyli 380 zł. Zatem o tyle mniejszy będzie jego zysk po zapłaceniu podatku od zysków kapitałowych.
Warto dodać, że w przypadku podatku od zysków kapitałowych obowiązuje zasada zaokrąglania naliczonego podatku w górę do 1 gr. Oznacza to, że minimalna kwota tego podatku wynosi właśnie 1 gr. A to z kolei sprawia, że przy bardzo niskich odsetkach, cały zysk lub jego znaczna część pochłaniana jest przez podatek Belki.
Przykład: Klient banku posiada konto oszczędnościowe, a nim tylko niewielką kwotę. Na koniec miesiąca bank nalicza odsetki wynoszące 2 gr. W takim przypadku podatek powinien wynieść 0,38 gr. A jako że bank musi tę kwotę zaokrąglić, to odprowadzi do fiskusa 1 gr, czyli aż połowę wypracowanego zysku kapitałowego. Natomiast jeśli wypracowane odsetki byłyby jeszcze niższe i wyniosły 1 gr, to ostatecznie zysk byłby równy 0 zł, ponieważ podatek Belki również wyniósłby w zaokrągleniu 1 gr.
Jak uniknąć podatku od zysków kapitałowych?
Inwestorzy mogą uniknąć płacenia podatku od zysków kapitałowych, decydując się na określone formy oszczędzania. Są to:
- IKE, czyli Indywidualne Konto Emerytalne – o ile inwestor wpłacał na nie pieniądze przez co najmniej 5 dowolnych lat kalendarzowych i wypłacił je po 60. roku życia (lub po 55. roku życia w przypadku przejścia na wcześniejszą emeryturę),
- IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego – jeśli inwestor wpłacał na nie pieniądze przez co najmniej 5 lat kalendarzowych i wypłacił je po 65. roku życia, to zamiast 19% podatku Belki zapłaci 10% zryczałtowany podatek dochodowy,
- PPK, czyli Pracownicze Plany Kapitałowe – o ile środki z konta zostaną wypłacone po 60. roku życia, lub wcześniej w przypadku poważnej choroby uczestnika PPK, lub najbliższego członka jego rodziny, lub jeśli środki te zostaną przeznaczone na wkład własny do kredytu hipotecznego na zakup mieszkania.
Podsumowanie: Jaki jest podatek od zysków kapitałowych?
Podatek od zysków kapitałowych, czy też podatek Belki, to forma zryczałtowanego podatku dochodowego, która obejmuje zyski z inwestycji finansowych. Obowiązek jego zapłaty dotyczy osób fizycznych osiągających zyski z takich źródeł jak fundusze inwestycyjne, lokaty bankowe, konta oszczędnościowe, akcje czy obligacje. Kwota podatku jest stała i wynosi 19%. W większości przypadków podatek ten jest naliczany i przekazywany do urzędu skarbowego automatycznie. Wyjątkiem są zyski osiągane na giełdzie, które inwestor musi samodzielnie rozliczać raz w roku na formularzu PIT-38.