VATowiec - co to znaczy, czy warto, jak zostać?

Co to znaczy być vatowcem?

Na początku artykułu zastanówmy się nad tym, co oznacza bycie vatowcem. To popularne określenie na firmy, które są czynnymi płatnikami podatku VAT od towarów i usług. Więcej na temat podatku przeczytasz w naszym poradniku: Rachunek VAT - co to jest?. Kto to jest vatowiec? To firma, która rozlicza VAT w ramach prowadzonych przez siebie usług. Oznacza to, że kwotę należną podatku dolicza do ceny swoich usług (VAT należny), a następnie odlicza BAT od ponoszonych wydatków w przypadku sprzedaży opodatkowanej (VAT naliczony). Z pozoru może to wydawać się skomplikowane, jednak wielu przedsiębiorców jest w stanie prowadzić księgowość i rozliczać VAT nawet bez wsparcia zewnętrznego biura rachunkowego.

W ramach samego VAT wylicza się trzy podstawowe grupy firm. Wśród nich znajdują się:

• podmioty, które mają obowiązek rozliczania VAT;
• podmioty, które przedmiotowo zwolnione są z VAT;
• podmioty, które mogą podjąć decyzję czy rozliczać VAT, czy skorzystać ze zwolnienia podmiotowego.

Różnica między vatowcem a nievatowcem polega na tym, że ten pierwszy rozlicza podatek VAT, a ten drugi tego nie robi z powodu przedmiotowego lub podmiotowego zwolnienia. Jeżeli jesteś w tej pierwszej grupie, to koniecznie sprawdź, do kiedy płaci się VAT i uiszczaj należności zgodnie z ustalonymi terminami.

Czy warto być vatowcem?

Odpowiedź na pytanie, czy opłaca się być vatowcem, czy nie nie jest jednoznaczna i zależy od kilku czynników. Oczywiście takie rozwiązanie ma swoje wady i zalety. Są sytuacje, gdy nie mamy wyboru vatowiec czy nie i obligatoryjnie musimy rozliczać podatek VAT. Jeżeli wybór mamy, to warto zastanowić się, czy przy naszej działalności gospodarczej będzie to korzystne rozwiązanie.

To, czy lepiej być vatowcem, czy nie, powinno sie określić we własnym zakresie. W dużym skrócie opłaca się to firmom, które otrzymują nadwyżki naliczonego VAT nad tym należnym. Dotyczy to m.in. takich przedsiębiorstw, które:

• zajmują się importem towarów;
• prowadzą duże inwestycje;
• świadczą usługi opodatkowane podatkiem mniejszym niż 23%;
• świadczą usługi lub dostarczającym towary innym podatnikom VAT.

Oczywiście istnieją sytuacje, w których wybór płatnik VAT czy nie, jest prosty. To niekorzystne rozwiązanie dla firm, które nie ponoszą dużych kosztów prowadzenia biznesu, osiągają niewielkie przychody i rozliczają je w formie ryczałtu czy świadczą usługi lub dostarczają produkty osobom prywatnym, które nie są vatowcami. Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, VAT czy nie? To zależy od specyfiki branży, w której funkcjonuje mikroprzedsiębiorstwo, osiąganych przez nie przychodów oraz ponoszonych kosztów.

Kiedy trzeba być vatowcem?

Kiedy trzeba być podatnikiem VAT niezależnie od przychodów? W przypadku VAT zastosowanie ma Ustawa o VAT. Zgodnie z nią wybrane podmioty muszą rozliczać ten podatek niezależnie od tego, jaki poziom przychodów utrzymują. Oznacza to, że firmy te muszą rozliczać VAT od początku prowadzenia działalność, a właściciele nie mogą sami zdecydować, kiedy przejść na VAT. W tym gronie znajdują się firmy, które sprzedają:

• towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (np.: wyroby jubilerskie, metale szlachetne);
• budynki, budowle lub ich części (w wybranych przypadkach);
• nowe środki transportu;
• tereny budowlane;
• towary opodatkowane podatkiem akcyzowym (z wyłączeniem: wyrobów tytoniowych, samochodów osobowych innych niż nowe, energii elektrycznej);
• za pośrednictwem internetu: maszyny i urządzenia niesklasyfikowane gdzie indziej, komputery, wyroby optyczne, wyroby elektroniczne, preparaty kosmetyczne i toaletowe, hurtowo i detalicznie części do motocykli i pojazdów samochodowych.

Zadajesz sobie pytanie, kiedy muszę być vatowcem? Obowiązek ten pojawia się również wtedy, gdy świadczysz:

• usługi prawnicze;
• usługi jubilerskie;
• usługi doradcze (z wyłączeniem doradztwa dla rolników);
• usługi windykacyjne i faktoring.

Kolejnym kryterium jest poziom osiąganych przychodów i mowa tu o zwolnieniu podmiotowym. Od jakiej kwoty trzeba być vatowcem? Zgodnie z obowiązującym prawem na VAT muszą przejść firmy, które w roku rozliczeniowym przekroczą próg przychodów na poziomie 200 000 złotych. Oznacza to, że mniejsze podmioty nie muszą, choć wciąż mogą przejść na VAT. To kiedy opłaca się być vatowcem, należy sprawdzić we własnym zakresie.

Zgodnie z przepisami, które mówią o tym, kto musi zostać vatowcem, w gronie tym znajdują się również podmioty nieposiadające siedziby firmy w Polsce. Każda firma rozliczająca VAT musi zgłosić swoje konto do dedykowanego rejestru. To biała lista podatników VAT. Powstała ona po to, aby zapobiegać nadużyciom finansowym i ewentualnym wyłudzeniom VAT. Do rozliczania VAT służy subkonto firmowe, czyli tzw. rachunek VAT. Sprawdź, jak założyć konto firmowe i gdzie zgłosić konto firmowe po jego uruchomieniu. Z naszych poradników dowiesz się też, czy firma może mieć dwa konta bankowe.

Bycie vatowcem - wady i zalety

Czy zostać vatowcem? To sprawa indywidualna. Bycie płatnikiem VAT ma swoje wady i zalety, które warto poznać. Oczywiście wybór momentu, czy i kiedy zostać vatowcem ma ograniczone grono firm.

Podstawowe zalety rozliczania podatku VAT to:

• odliczanie VAT od zakupionych towarów i usług;
• pomniejszenie podatku należnego od podatku naliczonego;
• zwiększone możliwości współpracy z kontrahentami będącymi płatnikami VAT;
• atrakcyjniejsze przedstawianie ceny w kwocie netto;
• możliwość odzyskania środków z konta VAT i wydatkowania ich na inne cele firmowe.

Podstawowe wady bycia vatowcem to m.in.:

• konieczność prowadzenia ewidencji VAT i rozszerzonej księgowości;
• obowiązek rzetelnego i prawidłowego dokonywania rozliczeń;
• konieczność znajomości przepisów prawnych;
• śledzenie na bieżąco ewentualnych zmian w systemie prawnym.

Oczywiście wady i zalety są bardzo subiektywne. Każdy we własnym zakresie powinien ocenić, czy warto być płatnikiem VAT. W rozliczeniu podatku rekomenduje się skorzystanie z fachowego wsparcia biura rachunkowego. Dowiedz się jak sprawdzić kontrahenta przed podjęciem z nim współpracy. Biuro księgowe zawsze przypomni Ci, do kiedy płaci się ZUS oraz zadba o Twoje rachunki. Oczywiście VAT można rozliczać również we własnym zakresie.

Jak zostać vatowcem?

To od kiedy trzeba być vatowcem, regulowane jest przez przepisy polskiego prawa. Wskazują one również na dokładne terminy. Rejestracja odbywa się poprzez złożenie druku VAT-R we właściwym urzędzie skarbowym. Zgodnie z art. 96 Ustawy o VAT zgłoszenia VAT-R dokonuje się w następujących terminach:

• przed początkiem miesiące, w którym firma rezygnuje ze zwolnienia przedmiotowego lub podmiotowego;
• przed dniem dokonania pierwszej czynności określonej w art. 5;
• przed dniem dokonania pierwszej czynności określonej w art. 5 w przypadku rezygnacji ze zwolnienia;
• przed dniem, w którym firma traci prawo do zwolnienia (np. przekroczenie przychodu 200 tysięcy złotych);
• przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi objętych podatkiem VAT.

Należy dokładnie wypełnić druk i w przypadku jakichkolwiek wątpliwości skonsultować się ze specjalistą. Jest to związane z tym, że Urząd Skarbowy może nie do konać rejestracji do VAT Twojej firmy i jednocześnie nie ma obowiązku powiadomienia Cię o tym. Dzieje się tak w kilku wymienionych w art. 96 ust. 4a ustawy o VAT sytuacjach. Koniecznie zapoznaj się z zapisami tej ustawy.

Jeżeli dobrowolnie przejdziesz na VAT lub przekroczysz limit przychodów 200 tysięcy złotych, to z ponownego zwolnienia możesz skorzystać dopiero po upływie roku, który liczy się od końca roku, gdy Twoja firma przeszła na VAT. W związku z tym każda taka decyzja powinna być dobrze przemyślana, ponieważ wiąże się ona z określonymi konsekwencjami.

W tym artykule wskazaliśmy na to, kiedy trzeba płacić VAT i kiedy warto być vatowcem. Każdy przedsiębiorca powinien zapoznać się z przepisami ustawy o VAT, aby jeszcze lepiej zrozumieć specyfikę tego podatku oraz zadbać o rzetelne i zgodne z obowiązującym prawem rozliczanie swojej firmy. Tylko w ten sposób można zwiększyć bezpieczeństwo finansowe i prawne działalności gospodarczej. Zapoznaj się z naszą analizą i jeżeli masz wybór, to sam zdecyduj, czy przejście na VAT jest opłacalne.

Źródła:

• https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00246

Łukasz GłębockiZobacz artykuły autora

Data dodania: 27.07.2023