Pojęcie cesji wierzytelności obiło Ci się o uszy? A może myślisz o tym, aby scedować swoje wierzytelności na osobę trzecią lub firmę? Z tego artykułu dowiesz się, dokładnie tego, co to jest cesja umowy i kto jest jej stronami. Ponadto zrozumiesz, czego może dotyczyć cesja oraz jak powinna przebiegać, aby była zgodna z obowiązującym prawem. Zapraszamy do lektury.
Cesja – definicja
Zacznijmy od tego, czym jest cesja. Definicja tego typu umowy znajduje się w polskich przepisach. Zgodnie z nimi, jest to umowa cywilnoprawna, która zawierana jest pomiędzy wierzycielem (cedentem) a osobą trzecią będącą nabywcą wierzytelności (cesjonariusz). Dokument powinien mieć formę spisaną. Może mieć formę aktu notarialnego, jednak nie jest to bezwzględnie wymagane. Wiele zależy od potrzeb i oczekiwań obu stron.
Szczegółowo forma cesji oraz obowiązki obu stron zostały wypisane w artykułach 509-516 Kodeksu Cywilnego. To ten dokument ma tu kluczowe zastosowanie i wskazuje na to, jak uregulowano instytucję cesji w polskich warunkach.
Co do zasady cesja może obejmować różnego rodzaju wierzytelności. Przepisy nie wykluczają żadnej z nich. Jednocześnie przeniesienie praw do wierzytelności nie może być niezgodne z zapisami przepisów prawnych ani z umową, która została zawarta pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem. W związku z tym każda próba dokonania cesji powinna być dokładnie przeanalizowana pod kątem prawnym. Wszystko po to, aby postępować zgodnie z literą prawa i wyeliminować ryzyko ego, że porozumienie zostanie uznane za nieważne.
Do najczęściej przejmowanych wierzytelności należą te:
- pieniężne;
- niepieniężne;
- podzielne;
- niepodzielne;
- istniejące;
- wymagalne;
- niewymagalne.
W ramach cesji można spotkać się m.in. z cesją umowy lub leasingu. Dotyczy to m.in. samochodów, sprzętów firmowych, urządzeń i innych dóbr.
Cesja może obejmować całe wierzytelności lub tylko ich część. Przepisy polskiego prawa nie wprowadzają w tym zakresie ograniczeń. Co ciekawe, umowa może obejmować również wierzytelności przyszłe, które wynikają z zawartego stosunku prawnego pomiędzy dwoma podmiotami, a stosunek ten może sugerować powstanie przeterminowanych należności w przyszłości.
Szczególnym rodzajem cesji jest ta powiernicza (zwrotna). Na czym ona polega? W niej chodzi o to, że wierzyciel ceduje ściągnięcie wierzytelności od dłużnika na osobę trzecią. Cesjonariusz odpowiada za odzyskanie długu, a następnie przekazuje go wierzycielowi. Pod tym kątem cesja powiernicza jest działaniem zwrotnym w oparciu o umowę.
Na czym polega cesja?
Jak już wspomniano, jest to przeniesienie praw do wierzytelności. W praktyce oznacza to, że podmiot będący wierzycielem, na podstawie umowy przenosi prawa do wierzytelności na osobę trzecią. Tego typu działanie obserwuje się zarówno w przypadku przedsiębiorców, jak i osób prywatnych. Ma to swoje uzasadnienie.
Dla firm borykających się z niezapłaconymi przez kontrahentów fakturami dokonanie cesji może być cennym ratunkiem. Wiąże się to z tym, że podmiot nabywający prawa do wierzytelności uiszcza określoną opłatę. Przedsiębiorstwo posiadające dłużnika (lub dłużników) odzyskuje część pieniędzy. Nie jest to pełna kwota, jednak lepsze to, niż nic. Na sprzedaż wierzytelności w ramach cesji chętnie decydują się podmioty, które stają w obliczu utraty cash flow czy też nie mają wystarczających zasobów osobowych i czasowych, aby dochodzić swoich praw we własnym zakresie. Wówczas dobrym rozwiązaniem często okazuje się cesja.
W całym procesie warto mieć na uwadze, że od 2022 roku dłużnik nie musi wyrazić zgody na przeniesienie praw do wierzytelności na osobę trzecią. To cenna zmiana przepisów, która ułatwia prowadzenie skutecznej windykacji. Bez wątpienia wpłynęła również na rozpowszechnienie instrumentu cesji wśród przedsiębiorców. Zbiegło się to w czasie z trudnościami występującymi w gospodarce, które były następstwem pandemii koronawirusa oraz wybuchu konfliktu zbrojnego na Ukrainie.
Ile kosztuje cesja?
Wiesz już, co znaczy cesja. Jej koszt zależy od indywidualnych ustaleń pomiędzy stronami. Dla przykładu w przypadku cesji leasingu auta, standardowo jest to od kilkuset złotych nawet do kilku tysięcy złotych. Na koszty cesji w tym zakresie składają się: rozpatrzenie wniosku przed podmiot leasingujący i przygotowanie umowy cesji. Koszt przygotowania dokumentu cesji w innych przypadkach może być uzależniony od indywidualnych ustaleń pomiędzy stronami. Warto dokładnie się z tym zapoznać przed finalizacją transakcji.
Ile trwa cesja?
Ile trwa dokonanie cesji? To również ma charakter indywidualny. Dla przykładu przeniesienie praw do abonamentu telefonicznego, telekomunikacyjnego czy też do auta, może trwać od kilku do kilkunastu dni. Zależy to m.in. od tego, jak sprawnie działa dana firma oraz tego, jak sprawnie cedent i cesjonariusz przekazują niezbędne dokumenty. Warto trzymać rękę na pulsie, aby przyspieszyć cały proces.
Chcesz wiedzieć więcej na temat różnego rodzaju umów i sektora finansowego? Zachęcamy do zapoznania się z innymi naszymi artykułami.