Pojęcie amortyzacja środków trwałych nie jest Ci obce? Z pewnością słyszało o nim wielu przedsiębiorców. Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę z tego, czym jest amortyzacja i po co się ją stosuje. W tym artykule przedstawimy podstawową definicję tego zjawiska. Ponadto poznasz podstawowe rodzaje amortyzacji oraz stosowane metody amortyzacji środków trwałych. Zapraszamy do lektury.
Co to jest amortyzacja?
Posiadane przez przedsiębiorstwo środki trwałe podlegają stopniowemu zużyciu wraz z ich eksploatacją. Jest to naturalne zjawisko. Właśnie dlatego warto wiedzieć, co to jest amortyzacja środków trwałych. W dużym skrócie jest to stopniowe zużycie składników majątku przedsiębiorstwa poprzez dokonywanie cyklicznych odpisów amortyzacyjnych. W ten sposób wartość wybranych elementów majątku rozkłada się w czasie zgodnie z przyjętym okresem amortyzacji.
Przyjmuje się, że amortyzacja jest rodzajem kosztu, który ponosi przedsiębiorca i jest on bezpośrednio związany z utratą wartości przed składniki majątku trwałego. Jednocześnie firma nie wydatkuje pieniędzy. Kluczem przy amortyzacji jest to, aby obiektywnie określić ponoszone koszty, które są niezbędne do świadczenia danych usług lub produkcji towarów.
Amortyzacja rozpoczyna się w miesiącu następującym po tym, w jakim dokonano wpisu danego składnika majątku do ewidencji. Koniec okresu amortyzacji następuje wtedy, gdy odpisy zrównają się z początkową wartością środka trwałego lub w sytuacji, gdy zostanie on: sprzedany, postawiony w stan likwidacji lub utracony (zostanie stwierdzony jego niedobór).
Czym są środki trwałe?
W dużym skrócie wiesz już, na czym polega amortyzacja. Warto jednak wiedzieć, czym są środki trwałe. Zgodnie z definicją są to takie elementy majątku przedsiębiorstwa, które użytkuje się przez więcej niż rok. Ponadto muszą być kompletne, przeznaczone do użytku i wykorzystywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej lub oddawane innym podmiotom/osobom na podstawie umowy dzierżawy, lub najmu (budynki, lokale będące odrębną własnością, budowle, maszyny, środki transportu, urządzenia i inne przedmioty). Oznacza to, że to środków trwałych przedsiębiorstwa nie mogą być zaliczane składniki majątku, które nie są wykorzystywane na potrzeby firmy.
Rodzaje amortyzacji
Obecnie wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów amortyzacji, które może zastosować przedsiębiorca. Podstawowe z nich to:
- brak amortyzacji;
- amortyzacja liniowa;
- amortyzacja degresywna;
- amortyzacja jednorazowa.
Wybrane metody stosowane dla tych rodzajów opisano w dalszej części artykułu. Warto dokładnie poznać ich specyfikę, aby wybrać najkorzystniejszą opcję. W przypadku wątpliwości rekomendujemy kontakt z doradcą podatkowym lub innym specjalistą. Po co amortyzacja? Wszystko po to, aby zoptymalizować swoje koszty podatkowe i zwiększyć dochodowość prowadzonego biznesu.
Metody amortyzacji środków trwałych
Obecnie stosuje się cztery podstawowe metody amortyzacji środków trwałych. Poniżej w kilku zdaniach opisano każdą z nich. Przy ustalaniu wysokości odpisów amortyzacyjnych bierze się pod uwagę Klasyfikację Środków Trwałych wraz ze wskazanymi w niej współczynnikami. Metodę dobiera się do swoich potrzeb, preferencji i specyfiki prowadzonego biznesu.
Amortyzacja środków trwałych metodą liniową
Podstawowym sposobem jest amortyzacją metodą liniową. Polega ona na tym, że koszty amortyzacji w postaci odpisów są stałe rok do roku. Ustala się je na podstawie początkowej wartości środków trwałych. Następnie ustala się roczną stawkę.
Amortyzacja środków trwałych metodą degresywną
Nieco inaczej wygląda rozliczanie amortyzacji metodą degresywną. Zgodnie z nią przyjmuje się, że z czasem wartość środka trwałego maleje. Oznacza to, że na początku odpisy amortyzacyjne są najwyższe, ponieważ wartość składnika majątku wyceniana jest najwyżej. Gdy w danym roku wysokość odpisu amortyzacyjnego byłaby niższa, niż w przypadku metody liniowej, to przechodzi się na metodę liniową. Jednocześnie metody degresywnej nie można stosować do środków trwałych z grup 1 i 2 KŚT oraz do grupy 3–6 i 8, które nie są urządzeniami i maszynami.
Amortyzacja środków trwałych metodą przyspieszoną
Trzecim ze sposobów jest amortyzacja metodą przyspieszoną. Wówczas należy udowodnić, że nabyta i wpisana do ewidencji przez firmę rzecz była już wcześniej użytkowana przez minimum 6 miesięcy. Przepis ten stosuje się do środków trwałych zaliczanych do grup 3-6 i 8 KŚT oraz środków transportu. Często wykorzystuje się zwłaszcza przy samochodach. Przy metodzie przyspieszonej stawa odpisów amortyzacyjnych ustalana jest indywidualnie przez przedsiębiorcę, jednak w ramach obowiązujących ograniczeń. Warto zapoznać się z przepisami, aby uwzględnić możliwie najwyższą stawkę odpisu amortyzacyjnego. Wpływa to na wyliczenia obowiązkowego podatku na rzecz Urzędu Skarbowego.
Jednorazowa amortyzacja środków trwałych
Wybrana grupa przedsiębiorców może skorzystać z pomocy de minimis. W jej ramach można dokonać jednorazowej amortyzacji środków trwałych. Dotyczy to firm, które rozpoczęły działalność w danym roku podatkowym oraz małych podatników. Wówczas można dokonać odpisów amortyzacyjnych do wysokości 50 tysięcy euro. Opcja ta dostępna jest tylko przy składnikach majątku zaliczanych do grup 3-8 KŚT, jednak nie ma zastosowania do samochodów osobowych.
Umorzenie środków trwałych
Dokonywane odpisy amortyzacyjne stanowią koszt podatkowy. To cenna informacja dla przedsiębiorcy, który dzięki amortyzacji może obniżyć wysokość podatku dochodowego i wygenerować większe oszczędnoci. Należy jednak pamiętać o tym, że kosztem nie może być odpis amortyzacyjny dokonywany dla środka trwałego nabytego w ramach dofinansowania lub też auta osobowego po przekroczeniu limitu 150 000 złotych.
Funkcjonuje coś takiego, jak umorzenie środków trwałych. Wskazuje ono na to, o ile spadła wartość środka trwałego w porównaniu z jego początkową wyceną. W ten sposób określa się poziom zużycia składnika majątku przedsiębiorstwa. Gdy odpisy przekroczą wartość początkową środka trwałego, to można go dalej użytkować, jednak nie można dokonywać kolejnych odpisów podatkowych.