IKZE - czym jest Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego?

IKZE – jak działa?

IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, to jeden z elementów III filaru systemu ubezpieczeń społecznych. Jak sama nazwa wskazuje, IKZE służy do oszczędzania na emeryturę. Ma charakter dobrowolny, a jednocześnie daje korzyści podatkowe. A jak działa IKZE?

Podstawowa zasada działania IKZE polega na regularnym wpłacaniu środków na specjalnie utworzone konto w celu ich pomnażania. IKZE może być prowadzone przez:

• bank – w formie rachunku oszczędnościowego,
• towarzystwo funduszy inwestycyjnych,
• zakład ubezpieczeń – poprzez polisy na życie z UFK (ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy)
• powszechne towarzystwa emerytalne – poprzez dobrowolny fundusz emerytalny,
• podmioty prowadzące działalność maklerską – w formie rachunku inwestycyjnego.

Powyższe instytucje zajmują się inwestowaniem środków powierzonych im w ramach IKZE, tak aby pomnażać zyski przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka. Z tego względu środki te inwestowane są zarówno w raczej bezpieczne instrumenty, takie jak obligacje skarbowe, jak i bardziej ryzykowne aktywa. Wybór między strategiami oszczędzanie a inwestowanie w IKZE zależy od osobistych preferencji. Z kolei zastanawiając się, jaki fundusz emerytalny wybrać, warto zwrócić uwagę na historyczne wyniki, poziom opłat oraz strategię inwestycyjną danej instytucji.

Co ważne, pieniądze wpłacane na IKZE podlegają corocznemu limitowi. Jest on ustalany jako procent przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Obecnie wynosi on:

• 1,8-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego – dla osób prowadzących pozarolniczą działalność,
• 1,2-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego – dla osób nieprowadzących działalności.

Oznacza to, że w 2025 roku maksymalny limit wpłat wynosi 10 407,60 zł dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej oraz 15 611,40 zł dla przedsiębiorców.

Jednym z kluczowych atutów IKZE jest możliwość odliczenia wpłat od podstawy opodatkowania w danym roku podatkowym. Dzięki temu oszczędzający mogą zmniejszyć swoje zobowiązania wobec urzędu skarbowego, co czyni IKZE atrakcyjnym narzędziem optymalizacji podatkowej. W praktyce oznacza to, że osoba, która wpłaci maksymalny limit na IKZE, może zaoszczędzić od kilkuset do kilku tysięcy złotych na podatku dochodowym, w zależności od skali podatkowej, w jakiej się rozlicza.

Pamiętaj, aby nie pomylić IKZE z IKE. Choć oba konta służą do oszczędzania na emeryturę, to różnią się między sobą. A jak wypada IKE vs. IKZE? W przypadku IKE obowiązują wyższe limity, a środki można wypłacić już po 60. roku życia. Z kolei w przypadku IKZE możesz odliczać wpłaty od podatku. Niemniej, jeśli masz taką możliwość, odkładaj środki zarówno w ramach IKE, jak i IKZE. Wówczas najwięcej oszczędzisz na swoją przyszłość.

Czy warto założyć IKZE?

Zastanawiasz się, czy IKZE się opłaca? Biorąc pod uwagę aktualne tendencje demograficzne, skorzystanie z takich produktów finansowych jak IKZE, IKE czy PPK, to jedyny sposób na zapewnienie sobie godnej emerytury. A jakie konkretnie zalety wiążą się akurat z IKZE?

Zacznijmy od ulgi podatkowej. W przypadku IKZE możesz odliczać wpłaty od podstawy opodatkowania. Dzięki temu możesz obniżyć swoje zobowiązania wobec urzędu skarbowego nawet o kilka tysięcy złotych rocznie.

Poza tym, w przeciwieństwie do innych form oszczędzania na emeryturę, IKZE pozwala na wypłatę zgromadzonych środków po ukończeniu 65. roku życia z zastosowaniem 10% stawki podatkowej, co jest korzystniejsze niż standardowe opodatkowanie kapitału. Do tego zyski wypracowane w ramach IKZE nie podlegają opodatkowaniu od zysków kapitałowych, co dodatkowo zwiększa efektywność tego rozwiązania.

Kolejną zaletą oszczędzania w ramach IKZE jest elastyczność. Nie ma obowiązku regularnego wpłacania środków na IKZE. To ty sam decydujesz, ile i kiedy wpłacisz pieniądze, pod warunkiem że nie przekraczasz rocznego limitu.

Ponadto pieniądze zgromadzone na IKZE podlegają dziedziczeniu i mogą zostać przekazane wskazanej osobie bez konieczności opłacania podatku od spadków i darowizn.

Nie da się ukryć, że IKZE to atrakcyjna opcja dla osób, które chcą systematycznie oszczędzać na emeryturę i jednocześnie korzystać z korzyści podatkowych. Niemniej warto wziąć pod uwagę również ograniczenia, wynikające z tego rozwiązania.

Przede wszystkim w przeciwieństwie do standardowego konta oszczędnościowego czy funduszu inwestycyjnego, zgromadzone pieniądze można wypłacić dopiero po ukończeniu 65. roku życia. W przeciwnym razie tracisz możliwość skorzystania z preferencyjnego opodatkowania. Wcześniejsza wypłata oznacza konieczność zapłaty podatku dochodowego według skali podatkowej obowiązującej w danym roku, co pomniejsza wypracowane zyski.

Do tego IKZE prowadzone w formie funduszy inwestycyjnych lub rachunków maklerskich narażone jest na ryzyko rynkowe. Warto więc dokładnie przeanalizować, gdzie lokowane są pieniądze, i dostosować strategię do akceptowanego poziomu ryzyka.

Poza tym w przypadku IKZE obowiązują roczne limity wpłat, które mogą stanowić spore ograniczenie dla osób, pragnących odkładać większe kwoty.

IKZE – kto może założyć?

Od kiedy możesz oszczędzać na IKZE? W ten sposób na przyszłą emeryturę można oszczędzać już od 16. roku życia. Trzeba mieć jednak na uwadze, że do momentu osiągnięcia pełnoletności wpłaty na IKZE mogą pochodzić wyłącznie z dochodów osiąganych z umowy o pracę. Z kolei po osiągnięciu 18. roku życia, wpłaty na IKZE mogą pochodzić z dowolnego źródła.

Warto dodać, że IKZE mogą otworzyć nie tylko Polscy, ale i obcokrajowcy mieszkający w Polsce. A co z Polakami, którzy mieszkają za granicą? Również mogą skorzystać z oszczędzania w ramach IKZE. Jeśli jednak nie płacisz podatku dochodowego w Polsce, to nie będziesz w stanie odliczyć swoich wpłat od podatku. Niemniej, wyjazd do pracy czy na studia za granicę nie powinien powstrzymywać cię od możliwości zapewnienia sobie wyższej emerytury, nawet jeśli dziś nie jesteś w stanie korzystać z wszystkich zalet IKZE.

A jak założyć konto IKZE? Zacznij od wyboru instytucji, która będzie prowadziła twoje konto i inwestowała wpłacane przez ciebie środki. Większość z nich pozwala na założenie konta IKZE online, choć możesz też osobiście udać się do oddziału stacjonarnego takiej firmy.

Co ważne, przy zakładaniu IKZE zostaniesz poproszony o wypełnienie ankiety MIFID II. Służy ona do poznania twojej wiedzy dotyczącej inwestowania. 

Kiedy można wypłacić środki z IKZE?

IKZE z zasady ma służyć do długoterminowego odkładania na emeryturę. Niemniej istnieją określone warunki, które pozwalają na wcześniejszą wypłatę zgromadzonych środków. A zatem, kiedy można wypłacić środki z IKZE?

Przede wszystkim, jeśli chcesz skorzystać ze wszystkich korzyści podatkowych IKZE, wypłata powinna nastąpić po ukończeniu 65. roku życia i po dokonaniu wpłat na IKZE przez co najmniej 5 lat kalendarzowych. W takim przypadku:

• całość zgromadzonych środków można wypłacić jednorazowo lub w ratach (przez co najmniej 10 lat, chyba że okres oszczędzania był krótszy),
• wypłacone pieniądze są opodatkowane zryczałtowanym podatkiem w wysokości 10%, co jest korzystniejsze niż standardowe opodatkowanie dochodów z inwestycji,
• nie trzeba odprowadzać podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatku Belki).

Jednocześnie IKZE jest kontem dobrowolnym, dlatego masz możliwość wcześniejszej wypłaty swoich oszczędności, jeśli zajdzie taka potrzeba. Musisz się jednak liczyć z konsekwencjami podatkowymi:

• cała wypłacona kwota zostanie doliczona do dochodu w danym roku podatkowym i opodatkowana,
• nie ma możliwości częściowej wypłaty – wcześniejsze zakończenie IKZE oznacza wycofanie całości środków i likwidację konta.

Warto zastanowić się, czy wcześniejsza wypłata jest opłacalna, zwłaszcza jeśli zgromadzona suma jest wysoka, ponieważ może to wpłynąć na wysokość podatku dochodowego w danym roku.

IKZE – ile lat trzeba płacić?

Jak już wspominaliśmy, konto IKZE należy prowadzić do 65. roku życia, aby skorzystać z wszystkich benefitów, takich jak brak podatku Belki czy oprocentowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10%. Drugim warunkiem jest dokonywanie wpłat na IKZE przez co najmniej 5 lat, aby móc wypłacić zgromadzone środki. 

IKZE – gdzie najkorzystniej założyć konto?

IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, to jeden ze sposobów skutecznego odkładania środków na emeryturę. Pod tym względem oszczędzone pieniądze będą stanowiły cenne uzupełnienie świadczenia z ZUS-u, które w wielu przypadkach może okazać się niewystarczające do wygodnego życia w przyszłości. Jakie są najważniejsze cechy IKZE?

1. Po pierwsze, dobrowolność. IKZE jest narzędziem do oszczędzania środków na emeryturę dla osób chętnych. Oznacza to, że takie konto można założyć już od 16. roku życia, przy czym osoby niepełnoletnie muszą uzyskiwać dochody na podstawie umowy o pracę.
2. Po drugie, w przypadku IKZE obowiązuje limit wpłat na dany rok, wynoszący 1,2-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia brutto. Z kolei samozatrudnieni mogą na IKZE wpłacić rocznie 1,8-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok.
3. Po trzecie, środki wpłacane na IKZE są zwolnienie z tzw. podatku Belki, a także można je odliczyć od podstawy opodatkowania PIT. 

Sprawdźmy teraz, gdzie najlepiej założyć konto IKZE? Przede wszystkim do wyboru masz kilka różnych typów instytucji, które mają prawo prowadzić IKZE. Są to:

Banki – oferują proste w obsłudze i zarządzaniu rachunki oszczędnościowe, na których zarabiasz dzięki specjalnemu oprocentowaniu. Jest to opcja bezpieczna, ale oferująca najmniejsze zyski.

Domy maklerskie – w ramach IKZE możesz samodzielnie inwestować środki w akcje, obligacje oraz fundusze ETF.

Fundusz inwestycyjny – polega na inwestowaniu w polskie i światowe fundusze, które zarządzane są przez pracowników TFI, czyli Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych.

Dobrowolny fundusz emerytalny – inwestujesz w jeden fundusz, który zarządzany jest przez pracowników Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego.

Zakład ubezpieczeń – w ramach IKZE inwestujesz w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe z opcją dodatkowego ubezpieczenia na życie.

Jak zatem widzisz, w przypadku IKZE, gdy zastanawiasz się, gdzie założyć konto, najpierw musisz podjąć decyzję, jakie ma mieć ono charakter. Bezpiecznego konta oszczędnościowego? Rachunku maklerskiego? Wszystko zależy od tego, jakie ryzyko, jesteś gotów ponieść i na jakie zyski liczysz. Podobnie jest w przypadku szukania odpowiedzi na pytanie, gdzie założyć IKE. Załóżmy jednak, że najbardziej interesują się oferty bankowe. Sprawdźmy zatem, w jakim banku założyć IKZE.   

IKZE – w jakim banku?

Zastanawiasz się nad oszczędzaniem, ale nie wiesz, gdzie znajdziesz najlepsze IKZE? Przede wszystkim musisz określić, czym takie konto ma się charakteryzować. W przypadku kont oszczędnościowych IKZE zwróć uwagę na wysokość oprocentowania oraz ewentualne koszty, jakie będziesz musiał ponieść. Sprawdź także, czy dany bank wymaga od ciebie minimalnej kwoty wpłaty każdego miesiąca, czy też możesz zasilać konto IKZE nieregularnie, według potrzeb i możliwości. Z kolei przy funduszach inwestycyjnych przeanalizuj dostępne oferty pod kątem kosztów, wysokości prowizji od obrotu aktywami, a także dostępu do różnych instrumentów finansowych.

Co ważne, nie wszystkie banki prowadzą IKZE, więc przeanalizowanie poszczególnych ofert nie powinno zająć ci wiele czasu. Szczególnie jeśli skorzystasz z rankingów, w których znajdują się aktualne informacje na temat IKZE w różnych bankach. 

Podsumowanie: IKZE – gdzie najlepiej założyć konto do oszczędzania na emeryturę?

IKZE, czyli o co chodzi w oszczędzaniu na emeryturę w ramach III filaru? IKZE jest atrakcyjną opcją dla osób, które chcą efektywnie oszczędzać na przyszłość, jednocześnie korzystając z bieżących ulg podatkowych. Jest to narzędzie pozwalające na długoterminowe oszczędzanie na emeryturę z korzyściami podatkowymi. Wpłaty można odliczyć od podstawy opodatkowania, co obniża wysokość należnego PIT, a zgromadzone środki nie są objęte podatkiem od zysków kapitałowych. Konto mogą założyć osoby fizyczne już od 16. roku życia, a dostępne są różne formy inwestowania – od lokat po fundusze inwestycyjne. Środki można wypłacić na preferencyjnych warunkach po ukończeniu 65. roku życia i po min. 5 latach oszczędzania. W przypadku wcześniejszej wypłaty konieczne będzie rozliczenie standardowego podatku od otrzymanej kwoty.